“Het is toch echt belangrijk de asterisk in de naam van ons eigen zwarte gat, Sagittarius A*, uit te spreken.
Astrofysicus Leon Houben vertelt over zijn samenwerking met Project Wildeman voor de voorstelling Lichtstilte.

Beeld / Marieke Josselet
Tijdens de researchperiode voor Lichtstilte, een performance van Project Wildeman over zwarte gaten, spraken Maarten, Milan en Sven met Leon Houben, Astrofysicus en oprichter van Studio Synergie. Tijdens verschillende sessies waarin Leon bevraagd werd over zwarte gaten en wat er gebeurt als je in een zwart gat valt, werd er niet alleen inspiratie opgedaan voor de performance maar ook werd de tekst en uitwerking ervan zo waarheidsgetrouw mogelijk gevormd.
Leon vertelt: “De algemene relativiteitstheorie, kwantummechanica, Dopplerverschuiving, fotonsfeer, event horizon, singulariteit. Een handvol begrippen die de revue passeerden tijdens onze eerste ontmoeting. Een inspiratiesessie van zwart gat proporties. Het maakte niet uit wat ik vertelde of uitlegde, de Wildemannen bleven alle informatie opslokken als bezetenen.”
Het licht dat van voren zou moeten komen
“Door de Dopplerverschuiving zie je in de materieschijf aan de ene kant blauw-wit licht, terwijl je aan de andere kant donker rood licht ziet. Op de fotonsfeer is je halve blikveld git zwart, terwijl je in het andere naar het licht van het universum kunt kijken. Op de fotonsfeer, een grens op een bepaalde afstand van het zwarte gat, gebeurd er namelijk iets geks. Hier kan licht nog precies stabiel rondjes draaien om het zwarte gat heen voor het niet meer aan de zwaartekracht van het zwarte gat kan ontsnappen. Als je recht naar het zwarte gat kijkt kan op deze grens licht je alleen nog bereiken van precies links of rechts van je en van achteren. Al het licht dat van voren zou moeten komen wordt zó hard aangetrokken dat het het zwarte gat in verdwijnt en jou nooit bereikt. Daardoor lijkt het hier alsof je met het puntje van je neus tegen een oneindig grote zwarte muur aan staat. Ga je met je rug tegen de muur aan staan dan kun je nog rustig naar de sterren kijken.”
“Inspiratiesessies vol onbekende begrippen en beeldspraak, die de hoofden flink heeft doen laten overstromen. Er volgden nog verschillende (video)gesprekken om het een en ander nogmaals nader toe te lichten of te bevestigen. Zo konden kleine correcties worden doorgevoerd om de voorstelling zo dicht mogelijk bij de wetenschap te houden, ook al blijft het een fantasiereis. Het is bijvoorbeeld toch echt belangrijk de asterisk in de naam van ons eigen zwarte gat, Sagittarius A*, uit te spreken.”
“Zo waarheidsgetrouw mogelijk op fantasiereis gaan, is gelukt. Met Lichtstilte beleef je een reis naar een zwart gat met wetenschappelijk accurate elementen en zintuigprikkelende ervaringen. Een ode aan de duisternis en verblinding van licht. Tegelijkertijd bespeelt Project Wildeman je oren met duizelingwekkende 3D surround sound effecten. Ga dat zien, ga dat horen en ga dat vooral beleven. Lichtstilte.”
Lichtstilte is nog te zien bij het Zaans Toneelhuis, in Concordia tijdens de Museumnacht Enschede, bij Cultura Ede, Volkssterrenwacht Bussloo en Sterrenwacht Halley.
Naar de agenda.